Wanneer gaan we beginnen met serieus te testen?

Ik ben bijna een maand geleden begonnen om de cijfers van het RIVM op een rijtje te zetten. Ik deed dit omdat ik vermoedde dat deze crisis nog wel een tijdje zou kunnen gaan duren en ik zo snel mogelijk wilde weten wanneer de crisis op zijn retour is. Half maart werd Nederland nog vergeleken met Italië en er zou ons nog heel wat staan te wachten. Al snel bleek dat de verspreiding stagneerde en de exponentiele groei waar eerst sprake van was achterwege bleef. De cijfers van vandaag wijzen daar ook op. Het aantal nieuwe besmettingen is 734. Zo laag is het sinds 24 maart niet meer geweest. Het aantal ziekenhuisopnames is 188. Dat is ietsje onder het 7-daags gemiddelde en geeft een (langzaam) dalende trend aan.

De grootste zorg is nu de zeer geleidelijke afname van het aantal IC opnames. Dit is vandaag 33. Om tot een voor Prof. Gommers acceptabel niveau te komen (700 Covid bedden en 500 regulier IC) zijn we met het huidige tempo nog 3 weken bezig. Dus over 3 weken kan er worden begonnen met het wegwerken van de ontstane wachtlijsten (aanname is wel dat de intelligente lockdown dan niet wordt verlicht).

We hebben niet veel middelen tot onze beschikking om de ziekte verder goed te lijf te gaan anders dan de lock-down. Een vaccin laat ondanks de enorme inspanning nog wel even op zich wachten. En als het er eenmaal is ben je nog wel even bezig om 7 miljard mensen te vaccineren.

Ook is er nog geen adequate behandeling tegen de ziekte. Het verloop is grillig en onvoorspelbaar. Toegegeven de mortaliteit van de ziekte is van 5% in Wuhan naar minder dan 1% gegaan in Nederland. Maar 1% voor zo’n besmettelijke ziekte erg hoog. Veel te hoog om het te behandelen als een reguliere griep en op die manier uit te laten razen, nog los van de belasting op de gezondheidzorg dat zoiets zal veroorzaken.

Om daadwerkelijk de volgende stap te kunnen maken naar onderdrukking van het virus ben ik er van overtuigd, maar ik niet alleen, dat testen ons de weg naar uitgang gaat leveren. Actief op zoek naar de presymptomatische en asymptomatische patiënten. We zullen moeten proberen om weer in de positie te komen waar we zijn begonnen. Bij een geconstateerde besmetting nagaan met wie contact is geweest. Daarbij kan een app helpen om dit onderzoek te doen. Maar als de antecedenten wordt gevraagd om zelfquarantaine toe te passen gaat dit volgens mij fout. Ga maar na, iemand heeft 20 contacten gehad in de week voor de besmetting (conservatief geschat). Deze 20 mensen worden gevraagd om 2 weken zelfquarantaine in acht te nemen om verspreiding te voorkomen. Je hebt er maar één nodig om besmet te raken. Dan zitten er dus 19 voor niets in quarantaine. Als je dan ook al niet tot de risico groep behoort, onder 35 zonder onderliggende kwalen, dan vragen we als maatschappij wel een grote zelfopofferingsgezindheid van iemand. Dit geldt vooral als de rest van de samenleving langzaam op gang komt en jij verplicht wordt thuis te zitten met een 5% kans op een besmetting.

Dat wordt heel anders als deze 20 personen wordt gevraagd om door de driver-thru heen te gaan waarbij de volgende dag het resultaat bekend is en de besmette persoon uit eigen belang zich onder controle zal stellen. Als je dit wil doen zul je met het huidige aantal nieuwe besmettingen (734 personen) ruim 15000 testen per dag nodig hebben. Dit werkelijke aantal ligt waarschijnlijk veel hoger omdat het huidige beleid alleen ziekenhuisopnames (188 personen) en zorgpersoneel wordt getest.

Met deze gedachte ben ik door de virologische dagstaten van het RIVM gegaan en heb gekeken wat er daadwerkelijk de afgelopen periode is getest en hoe deze uitbreiding van vorige week uitpakt.

Ik vind dit schokkend! We hebben bij lange na niet de middelen tot onze beschikking om ons een weg naar de uitgang te testen. Het RIVM en de GGD’s zijn niet in staat geweest om het testen substantieel uit te breiden. De cijfers vermoeden dat een aantal laboratoria vrijdagmiddag de deur achter zich dichttrekken (om welke reden dan ook) om vervolgens op maandag weer terug te komen. Waarom wordt hier nog geen 24-uurs ploegendienst gedraaid? Wat ik mij voor kan stellen is dat het personeel hierbij de beperkende factor is, maar dan verwacht je toch een mobilisatie oproep. In heel Nederland zie je mensen teruggeroepen worden naar hun oude baan in de verpleging te gaan of mondkapjes te naaien maar geen oproep om voormalig laboranten om te komen helpen.

Ik kan mij voorstellen dat het lastig is om een organisatie van kantoortijden om te vormen naar een volcontinue bedrijf. Daar heb je onder andere substantieel meer personeel voor nodig. Maar als we verpleegkundigen vragen om shifts van 12-uur te draaien waarom dan geen laboranten oproepen? Waar blijft deze oproep? Mocht het nodig zijn: ik heb stage gelopen op het Medisch Biologisch Laboratorium van TNO met enige training kan ik best wel nuttig zijn om mijn steentje bij te dragen om ons een weg naar de uitgang te testen. Bel gerust…