Gaat het reproductiegetal weer stijgen?

We mogen sinds gisteren iets meer. Sinds gisteren mogen we weer naar de kapper en mogen we weer sporten, als we maar 1,5 meter afstand houden. Rutte heeft aangegeven dat deze maatregelen het reproductiegetal niet of nauwelijks zal laten stijgen. Vanaf 1 juni gaan we echt het risico nemen dat het reproductie getal weer gaat toenemen omdat dan de horeca en de terrassen weer open mogen. We kunnen niet wachten.

Met de goede resultaten die we nu behaald hebben is het wel de vraag hoeveel risico’s we gaan nemen. Het RIVM meldt iedere technische briefing wat het reproductiegetal was in de voorgaande periode. Als gevolg van het gebrek aan testcapaciteit en sluitende procedures om die beschikbare capaciteit goed te benutten, wordt helaas niet de dwarsdoorsnede van Nederland getest. Daarom komt niet iedereen in aanmerking voor een test en blijft bij het testen altijd een deel van Nederland onder de radar. Om toch een reproductie getal te kunnen berekenen, gebruikt het RIVM de ziekenhuisopnames. Bij opname wordt onderzocht wanneer de besmetting waarschijnlijk heeft plaatsgevonden en de relatieve aangroei van die datum wordt gebruikt als basis voor de berekening van het reproductiegetal R0. Uit deze berekening is gebleken dat het reproductiegetal al is gaan dalen toen het advies gegeven werd om geen handen meer te schudden en voor Noord-Brabant het thuiswerkadvies werd gegeven.

Inmiddels is het Reproductiegetal sinds half maart onder de 0 en is de besmetting dus op zijn retour. Het RIVM publiceert het reproductiegetal niet iedere dag zoals zij het wel doet met geconstateerde besmettingen, ziekenhuisopnames en overlijdens. Alleen bij de technische briefing voor de Tweede Kamer laat RIVM het verloop van R0 in Nederland zien. Om toch een indicatie te krijgen van de ontwikkeling van het Reproductiegetal kijk ik naar de relatieve toename van het aantal ziekenhuisopnames. Deze is in de afgelopen periode gestaag aan het dalen.

Om te compenseren voor de ‘administratie’ dipjes heb ik het zevendaags gemiddeld toegevoegd en deze daalt, soms een beetje meer of minder, maar continu dalend. Het reproductiegetal daalt dus nog steeds in Nederland. Ook als je kijkt naar het absolute aantal opnames blijft deze (op basis van het zevendaags gemiddeld) iedere dag dalen.

Toch is het virus nog alom aanwezig in Nederland. Als je kijkt naar het aantal gemeentes waar 14 dagen geen besmetting is geconstateerd is dat nog steeds vrij laag en gaat het alleen om relatief kleine gemeentes.

De mate van de besmetting in Nederland geeft een tweedeling te zien tussen noord en zuid Nederland. Over het algemeen hebben de gemeentes onder de grote rivieren een hogere besmettingsgraad dan het landelijk gemiddelde en boven de rivieren is dat lager. Dit geldt voor bijna alle gemeentes in Nederland, behalve de grote gemeentes Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Deze zijn gestart onder het landelijk gemiddelde, maar zitten inmiddels boven het landelijk gemiddelde, als je kijkt naar het aantal ziekenhuis opnames per 100.000 inwoners.

Dit betekent niet dat het reproductie getal in Amsterdam stijgt en in de rest van Nederland daalt, alleen de daling in Amsterdam is trager. Ook als je kijkt naar de relatieve toename van het aantal ziekenhuisopnames (als basis voor het reproductiegetal) dan zie je dat Amsterdam een hoger reproductie getal heeft en dat het virus dus minder hard uitdooft.

Er is zelfs een kleine stijging in het zevendaags gemiddelde te zien op 5 mei. Kortom op dat moment steeg het reproductiegetal waarschijnlijk iets in Amsterdam. En als je dan terug rekent wanneer de besmetting moet hebben plaatsgevonden kom je uit in de buurt van het weekend van Koningsdag. Voor Nederland maak ik mij niet zo’n zorgen over het versoepelen van de maatregelen maar voor de grote steden wordt het volgens mij een spannende tijd hoe het reproductiegetal zich lokaal gaat ontwikkelen.